dr hab. Grzegorz Pełczyński, prof. UWr

Zainteresowania naukowe

Problematyka etniczna (mniejszości narodowe – Ormianie i Karaimi, tożsamość narodu, Kresy Wschodnie, Polacy w ZSRR, diaspora ormiańska, reemigranci), religia (judaizm, chrześcijaństwo wschodnie, protestantyzm ewangelikalny), kino (film jako odzwierciedlenie nastrojów społecznych, antropologiczna interpretacja dzieła filmowego), literatura (świadectwa, literackie wizerunki kultur), kulturowa dyferencjacja Polski i Europy, kultura popularna.

Książki autorskie

Michał K. Pawlikowski o narodach z obszaru Wielkiego Księstwa Litewskiego, LTW, łomianki 2020.

Ewangelikalizm w Rosji (XIX-XX wiek), Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UWr, wydanie drugie rozszerzone, Wrocław 2019.

Mniejsze mniejszości i inne szkice, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej UWr, Wrocław 2017.

Restauracja „ Kresowa”, Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne, Kraków 2011.

Karaimi polscy, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2004.

Dziesiąta muza w stroju ludowym. O wizerunkach kultury chłopskiej w kinie PRL, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2002.

Ormianie polscy w wieku XX. Problem odrębności etnicznej, Koło Zainteresowań Kulturą Ormian, Warszawa 1997.

Najmniejsza mniejszość. Rzecz o Karaimach polskich, Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1995.

Redakcje naukowe

Polscy odkrywcy, badacze i eksploratorzy Syberii oraz Azji Środkowej, pod red. G. Pełczyńskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018.

Kościół Ewangelicko-Metodystyczny na Mazurach w latach 1945-2015, pod red. G. Pełczyńskiego, Logos Press, Cieszyn 2016.

Polacy wobec wielości kultur, pod red. G. Pełczyńskiego i K. Święcickiego, Gnieźnieńska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Menadżerska „Milenium”, Gniezno 2009.

Obrazy kultur, pod red. G. Pełczyńskiego i R. Vorbricha, Biblioteka Telgte, Poznań 2007.

Antropologia wobec fotografii i filmu, pod red. G. Pełczyńskiego i R. Vorbricha, Biblioteka Telgte, Poznań 2004.

Artykuły w czasopismach (wybór)

Michała Kryspina Pawlikowskiego rozważania na temat dziejów najnowszych, „Niepodległość i Pamięć” 2020, nr 3, s. 101-116. 

National Minorities in Poland: An Anthropological Outline [wraz z Adamem Pomiecińskim], „Chelovek.Ru” [Nowosybirsk] 2019, nr 14, s. 174-182.

Armenians in Poland in the 20th century, „Haigazian Armenological Review” [Bejrut] 2019, vol. 39, s. 571-586.

Z dziejów Karaimów litewsko-polskich w XX wieku, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2019, s. 33-50.

Losy reemigrantów z Francji w PRL i III RP, „Studia Migracyjne” 2019, nr 2, s. 275-291.

Kabzanie Vincenza, „Tematy i Konteksty”, 2018, nr 8, s. 89-103.

Rosjanie w utworach Michała K. Pawlikowskiego, „Przegląd Rusycystyczny”, 2018, nr 1, s. 79-94.

A Look at the Long history of Armenians in Poland, “The Armenian Mirror Spectator”, 2018, nr 4551, s. 18.

Religijno-ideowe i społeczne źródła rosyjskiego ewangelikalizmu, „Studia Sociologica”, 2017, nr 9 (2), s. 125-142.

Rosyjscy baptyści i ewangeliczni chrześcijanie w latach dwudziestych XX wieku, “Przegląd Wschodnioeuropejski”, 2017, t. VIII/2, s. 73-94.

René Girard jako interpretator Biblii, „Rocznik Teologiczny”, 2017, z. 1 , s. 21-36.

Michał K. Pawlikowski – pisarz kresowy, „Literatura Ludowa”, 2016, nr 6, s. 23-32.

Kilka uwag na temat specyfiki religijnej Rosji, „Studia Historica Gedanensia”, 2016, t. VII, s. 201-216.

The Evangelical Christians-Baptists: between the religious tradition of Russia and foreign influence, edited by Z. Drozdowicz and S. Sztajer, „Człowiek i Społeczeństwo”, 2016, vol. XLI,   s. 71-89.

Trylogia Sylwestra Chęcińskiego, „Konteksty Kultury”, 2015, nr 3, s. 369-381.

Ormianie w XX wieku. Zarys najważniejszych problemów, „Acta Politica”, 2015, nr 34, s. 5-25.

O dziedzictwie niematerialnym, „Pro Fide, Rege et Lege”, 2014, nr 73-74, s. 327-334.

Ugrupowania ewangelikalne na ziemiach polskich, „Zwierciadło Etnologiczne”, 2013, nr 2, s. 101-122.

Gente Armenus natione Polonus.O arcybiskupie Józefie T. Teodorowiczu (w:) Ethnos et potentia: interdyscyplinarność polskiej etnologii. W darze profesorowi Aleksandrowi Posern-Zielińskiemu z okazji 70. Urodzin i 40-lecia pracy zawodowe, pod red. R. Vorbricha i A. Szymoszyn, Warszawa – Poznań 2013, s. 205-216.   

Inicjatywnicy. Ruch opozycyjny wśród ewangelicznych chrześcijan-baptystów w ZSRR, „Baptystyczny Przegląd Teologiczny”, 2012, t. IV-V, 208-2010, s. 128-140.

Armenians in Poland in the period of communism and in the „Third Polish Republic, “Our Europe. Ethnography - Ethnology – Anthropology of Culture”, 2012, vol. 1, s. 45-54 http://www.ptpn.poznan.pl/Wydawnictwo/czasopisma/our/ Our%20europe.html

The landed Gentry Over the Berezyna River and la Plata, „Ethnologia Polona”, 2010-2011, nr 31-33, s. 245-252.

Ewangeliczni chrześcijanie-baptyści w Rosji i Związku Radzieckim, „Sensus Historiae. Studia interdyscyplinarne”, 2011, nr 3, s. 75-98.

Wyjątkowość chrześcijaństwa według René Girarda, „Literatura Ludowa”, 2011, nr 6., s. 37-45.

Bracia Mackiewiczowie, „Znad Wilii”, Wilno, 2011, nr 1, s. 55-61.

Baptyści i ewangeliczni chrześcijanie w Rosji i Związku Radzieckim, „Wrocławskie Studia Wschodnie”, 2010, nr 14, s. 43-54. 

Paradżanow jak Vincenz, „Slavia Occidentalis”, 2009, t. 66, s. 145-150. 

Tożsamość wspólnot ewangelicznych w Polsce. Zarys problematyki, „Methodos. Przegląd Teologiczno-Społeczny” , t. V-VIII, 2006-2009, s. 347-360.

Świadectwa -  opowieści o własnym nawróceniu, „Lud”, 2006, t. XC, s. 37-52.

Awans a kultura chłopska w polskim kinie lat siedemdziesiątych XX wieku, „Studia Filmoznawcze”,  2005, t. 26, s. 67-80.

Epoka arcybiskupa Teodorowicza (w:) Istorija religiij w Ukraini, kniga 1, pod red. B. Gajuk, J. Daszkiewicza, L. Morawskiej, Lwów 2003, s. 423-429.

Katolicyzm bez kościoła. O religijności Polaków w sowieckim Kazachstanie, „Przegląd Religioznawczy” 2000, nr 2, s. 29-36.

Polish Armenians in the Twentieth Century: History and Ethnic Status, „Ethnologia Polona” 1996, s. 67-74.

Rozdziały w monografiach (wybór)

Changes in the Armenian-Catholic Rite in Poland in the 20th Century (w:) Armenian diaspora In Modern World. Factors and Changes, pod red. W. Bejdy, P. Nieczuji-Ostrowskiego, Gdańska 2020, s. 149-162. 

Ugrupowania ewangelikalne na Kresach Wschodnich (w:) Polska Kultura religijna. Szkice o polskiej religijności na przestrzeni wieków, pod red. Łukasza Burkiewicza i in., Kraków 2019, s. 83-94.

Literatura emigracyjna na straży pamięci o Kresach Wschodnich. Na przykładzie twórczości Michała K. Pawlikowskiego (w:) Pamięć  Kresów – Kresy w pamięci, pod red. Bogusława Tracza, Katowice – Gliwice – Warszawa 2019, s. 161-172.

Odkrywanie śladów. Refleksje na temat cyklu filmów dokumentalnych Jadwigi Nowakowskiej „Polacy na Syberii (w:)  Polscy odkrywcy, badacze i eksploratorzy Syberii oraz Azji Środkowej, pod red. G. Pełczyńskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2018, s. 315-322.

Kariery parlamentarne Ormian polskich (w:) Mniejszości w wyborach – wybory mniejszości. Z badań nad partycypacją polityczną mniejszości narodowych i etnicznych, pod red. Janusza Mieczkowskiego, Szczecin 2017, s. 143-152.

Przełomowy rok 1956 w historii mniejszości narodowych w PRL (w:) Społeczeństwo PRL. 1956, pod red. Doroty Skotarczak, Stanisława Jankowiaka, Instytut Historii UAM, Poznań 2016, s. 55-66.

Ormianie w Polsce w XX wieku (w:) Ormianie – historia i kultura. Wystawa czasowa 24 czerwca – 23 października 2016, Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, Szreniawa 2016, s. 29-43.

Afterword (w:) A. Kuczyński, Syberia. 400 lat polskiej diaspory. Zesłania, martyrologia i sukces cywilizacyjny Polaków, Wydawnictwo Kubajak, Krzeszowice 2016, s. 677-684.

Trudne początki (1945-1956) (w:) Kościół Ewangelicko-Metodystyczny na Mazurach w latach 1945-2015, pod red. G. Pełczyńskiego, Logos Press, Cieszyn 2016, s. 5-17.

Adaptacje filmowe utworów Wiesława Myśliwskiego (w:) W krainie metarefleksji. Księga poświęcona Profesorowi Czesławowi Robotyckiemu, pod red. Janusza Barańskiego, Moniki Golonki-Czajkowskiej, Anny Niedźwiedź, Kraków 2015, s. 584-595.

Polska – Ormianie – Wschód (w:) Ormianie, pod red. Beaty Machul-Telus, Warszawa 2014, s. 63-76.

Wieś kontra miasto w kinie PRL-u (w:) Napięcie i poznanie. O inter-, multi- i trans kulturowej komunikacji w sztukach widowiskowych, pod red. S. Bobowskiego i P. Rudzkiego, Wrocław 2014, s. 105-114.

Religia w dziejach cywilizacji rosyjskiej (w:) Zawstydzona mądrość. Prace ofiarowane Ojcu Profesorowi Franciszkowi Rosińskiemu OFM, pod red. M. Łoboz i A. T. Brzyskiego OFM, Wrocław 2013, s. 247-260.

Baptistskaja seminaria w Lodzi (w:) Tradicija podgotovki slużytelej v bratstve evanelskich christian-baptistov, Moskwa 2013, s. 60-65.

Evangel’skie christiane i baptisty v rossijskoj Imperii. Problema identicznosti (w:) Chrześcijański Wschód i Zachód. Formy dialogu, wzory kultury, kody pamięci, pod red. I. Lis-Wielgosz i W. Jóźwiaka, Poznań 2012, s. 127-141.

Sami swoi czyli naród (w:) Europa – Slavia – Germania. Hermeneutyka pogranicza, pod red. M. J. Dudziaka, Gorzów Wielkopolski 2010, s. 83-88.

Oskar Miłosz – narody i kultury (w:) Polacy wobec wielości kultur, pod red. G. Pełczyńskiego i K. Święcickiego, Gniezno 2009, s. 65-70.

Antropologia i film, nauka i sztuka (w:) Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów, pod red. A. Pomiecińskiego i S. Sikory, Poznań 2009, s. 233-243.

Wspólnoty ewangeliczne w Polsce. Problem tożsamości (w:) Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim. Socjologiczne studium przypadków, pod red. M. Libiszowskiej-Żółtowskiej, Warszawa 2009, s. 177-186.

Film i folklor. 0 polskiej balladzie filmowej (w:) Kino wobec sztuk. Związki – inspiracje - przenikania, pod red. D. Skotarczak i J. Nowakowskiego, Poznań 2007, s.69-77.

Jerzy Stempowski i antropologia kulturowa (w:) Kultura profesjonalna etnologów w Polsce, pod red. M. Brockiego, K. Górskiego, W. Kuligowskiego, Wrocław 2006, s. 169-179.

Antropologia filmu - doświadczenia polskie (w:) Antropologia wobec fotografii i film..., s. 69-75.

Chrześcijaństwo w Europie - jedność czy różnorodność?, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 6, Dawne i współczesne oblicze kultury europejskiej - jedność w różnorodności, pod red. H. Rusek, Katowice 2002, s. 67-71.

Świadomość etniczna Ormian polskich w wieku XX (w:) Mniejszości narodowe w Polsce, pod red. Z. Kurcza, Wrocław 1997, s. 127-139.

Izajasz jako prorok pokoju (w:) Budowa zaufania międzynarodowego celem edukacji globalnej. O pokojowy start ludzkości w XXI wiek. Materiały z II Międzynarodowego Interdyscyplinarnego Sympozjum Opole’95, pod red. Z. Łomnego, Opole 1996, s. 63-68.

Świadomość etniczna Karaimów polskich (w:) Karaimi (materiały z sesji naukowej), pod red. A. Dubińskiego i E. Śliwki, Pieniężno 1987, s. 55-63.

Granty

Wizerunki kultury ludowej w filmie polskim, Komitet Badań Naukowych, 1999-2000, kierownik.

Antropologia wizualna, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1999, kierownik.

Film jako źródło do badań nad kulturą, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2001, kierownik.

Projekty badawcze

Inteligencja polska w ZSRS 1945-1989, 2020 -, uczestnik.

Członkostwo w redakcjach

„Our Europe. Ethnography – Ethnology – Anthropology of Culture” – redaktor naczelny.

„Zesłaniec” – członek redakcji.

„Niepodległość i Pamięć” – członek Rady Naukowej.

„Materiały i Studia Muzealne” – członek Rady Naukowej.

„Biblioteka Zesłańca” – przewodniczący Komitetu Redakcyjnego serii wydawniczej PTL-u.

Członkostwo w towarzystwach i organizacjach naukowych

Instytut Badań Ormiańskich – przewodniczący Rady Naukowej.

Komisja Historyczna Kościoła Ewangelicko-Historycznego – członek.

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk – członek Komisji Etnograficznej.

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze – członek.

Aktualnie prowadzone zajęcia

Antropologia miasta

Kultura popularna

Antropologia postsocjalizmu

Wykład specjalizacyjny I

Nowe nurty w badaniach nad kulturą

Mniejszości religijne w Polsce

Pisanie antropologicznych prac popularnonaukowych