Fontanna Młodości
W drugiej odsłonie naszego cyklu o tegorocznych praktykach w Starych Bogaczowicach zapraszamy do wód! Oto, czego w trakcie rozmów z mieszkańcami na temat barwnej historii „fontanny młodości” dowiedziała się Paulina Florek, studentka II roku.
Źródło wody mineralnej Anna znajdowało się niegdyś w centralnej części Starych Bogaczowic, nieopodal miejsca, w którym obecnie znajduje się Urząd Gminy. W czasie trwania dwudziestolecia międzywojennego funkcjonowało tam uzdrowisko sezonowe, które było chlubą mieszkańców. Według słów jednego z radnych – Rodryga Świteńki – uzdrowisko to było jedną z atrakcji, przyciągających ludzi na ziemię wałbrzyską. Każdy mógł korzystać z oferowanych usług, gdyż cena pobytu była przystępna dla wszystkich. Dlatego też do uzdrowiska licznie zjeżdżali kuracjusze, aby od maja do września zażywać kąpieli na choroby krtani, dolegliwości nerek i pęcherza moczowego. Obecnie wyczuwalna jest nostalgia i tęsknota za minionymi czasami.
Mimo tego, że nikt z obecnych mieszkańców nie jest w stanie pamiętać świetności dawnego uzdrowiska, zachowane pocztówki oraz wspomnienia przodków sprawiają, że źródło wody Anna jest wciąż żywe w pamięci Bogaczowiczanów. Część mieszkańców z własnego doświadczenia wie, że wodę można było czerpać bezpośrednio ze źródła i wykorzystywać na własne potrzeby.
Występowanie źródeł mineralnych znane jest od dawna, bowiem historia rozlewni wody w Starych Bogaczowicach sięga jeszcze drugiej połowy XIX wieku. Ujęcie ze źródła „Anna” wykonane zostało w 1887 roku (https://polska-org.pl/810419,foto.html?idEntity=543559). Od tamtego czasu woda była wykorzystywana zarówno do kuracji kąpielowej, jak i pitnej, gdyż znana była z leczniczej działalności, z tego też powodu nazywana była „fontanną młodości” (https://polska-org.pl/4277277,foto.html?idEntity=543559). W latach 50. uzdrowisko oraz dom zdrojowy popadły w ruinę, gdyż zabrakło osób, które chciałyby sprawować nad nimi pieczę.
W 1968 roku źródła zostały odgruzowane. Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Wałbrzychu rozpoczęła eksploatację i sprzedaż wody pod nazwą Rozlewnia Wód Mineralnych „ANNA” w Starych Bogaczowicach. Woda „ANNA” ponownie stała się dumą i znakiem rozpoznawczym regionu. Rozlewnia zapewniała pracę sporej części mieszkańców, gdyż początkowo wszystkie czynności wykonywane były w niej ręcznie. Dopiero rok 2007 wniósł powiew nowoczesności — przedsiębiorstwo przeszło w ręce prywatnego inwestora i już jako „Bogaczowianka” pracowało na uznanie konsumentów. Część pracy została zautomatyzowana, co może potwierdzić widok dawnych maszyn, znajdujących się na terenie należącym do obecnego właściciela Rozlewni.
Teren Rozlewni oraz pawilonów do niej przynależnych został podzielony i sprzedany różnym właścicielom. Większość mieszkańców, z którymi udało się nam porozmawiać, była rozgoryczona faktem sprzedawania za symboliczną złotówkę miejsc istotnych na mapie Starych Bogaczowic. Jak udało nam się ustalić, ten sam los spotkał także stary Kościół Ewangelicki oraz Kościół Św. Mikołaja.
Z wywiadów udało nam się również dowiedzieć, że poprzedni właściciel Rozlewni, chcąc zwiększyć ilość pozyskiwanej wody, nieumyślnie przerwał odwiertami ówczesne źródło, przez co obecnie nie ma tam już szczawy. Najpewniej z tego powodu lata świetności Rozlewni dobiegły końca, a teraźniejszy właściciel nie jest w stanie przywrócić produkcji Bogaczowianki. Po wsi krążą również opinie, jakoby przedsiębiorstwo to miała kupić osoba prywatna jedynie w celu zamknięcia go raz na zawsze. Jak było naprawdę? Odpowiedzi należy najpewniej szukać u źródła. Jedyne, czego można być pewnym to to, że obecnie Rozlewnia, jak wiele innych budynków w Starych Bogaczowicach, odstrasza swoim wyglądem, równocześnie będąc pomnikiem świetności oraz bogactwa tego regionu.
Wikimedia Commons, (https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Etykieta_wody_mineralnej_ANNA_-_Starte_Bogaczowice.jpg?uselang=pl)
Front budynku, w którym znajdowała się Rozlewnia Wody Mineralnej ANNA (publikacja za zgodą autora Rodryga Świteńki).
Pocztówka z Bad Alt-Reichenau (publikacja za zgodą właściciela Rodryga Świteńki).
Grupowe zdjęcie studentów biorących udział w badaniach terenowych, lipiec 2021.
